ลวดลายผ้าเชียงราย-เชียงแสนหงส์ดำ งดงามและสืบทอดมานานกว่า 760 ปี
วันที่ 6 เมษายน 2565 นายภาสกร บุญญลักษม์ ผู้ว่าราชการ จ.เชียงราย เป็นประธาน ในการเปิดสัปดาห์ส่งเสริมผ้าไทยตามโครงการอัตลักษณ์อาภรณ์นครเชียงราย ใต้ร่มพระบารมี ประจำปี 2565 โดยมี นายพิสันต์ จันทร์ศิลป์ วัฒนธรรม จ.เชียงราย นำหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพร้อมด้วยกลุ่มชาวบ้านในพื้นที่ จ.เชียงราย ที่ผลิตลวดลายผ้าพื้นบ้านสไตล์ล้านนาและกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ เข้าร่วม ที่บริวณชั้น G โซนแกรนด์ฮอล์ ศูนย์การค้าเซ็นทรัล เชียงราย อ.เมือง จ.เชียงราย
ซึ่งภายในงานมีการจัดแสดงลวดลายผ้าและเครื่องแต่งกายที่มาจากลวดลายผ้าต่างๆ ดังกล่าว จากกลุ่มชาวบ้านประมาณ 20 กลุ่ม ซึ่งมีความงดงามและเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ เช่น กลุ่มผ้าล้านนาของชาวพื้นราบจากหมู่บ้านต่างๆ ใน จ.เชียงราย ผ้าปักชาวยอง ผ้าทอไทลื้อ ผ้าลายปักอาข่า นายภาสกร กล่าวว่า จ.เชียงราย มีประวัติความเป็นมายาวนาน โดยเฉพาะเมืองเชียงแสนที่ถือเป็นต้นเกิดของอาณาจักรล้านนาและในส่วนของ จ.เชียงราย ก็มีอายุมากกว่า 760 ปีแล้ว ดังนั้นจึงมีลวดลายผ้าที่ถ่ายทอดสืบต่อกันมาหลายร้อยปี ซึ่งบ่งบอกถึงความเจริญรุ่งเรืองในอดีต
ดังนั้นจังหวัดเชียงราย โดยสำนักงาน วัฒธรรม จ.เชียงราย จึงได้ร่วมกับศิลปิน นักออกแบบ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย ทำการศึกษาค้นคว้าเพื่อรวบรวมภูมิปัญญาเหล่านี้เอาไว้ และล่าสุดได้นำกลุ่มที่ได้รับการคัดเลือกนำผลงานลวดลายผ้าไปจัดแสดงที่ศาลากลาง จ.เชียงราย ปรากฎว่าใช้เวลาเพียง 3 ชั่วโมงสามารถขายผ้าได้มูลค่ากว่า 360,000 บาท ส่วนผู้ที่ต้องการเพิ่มเติมก็ต้องสั่งจองและดูลวดลายผ่านการจัดแสดงดังกล่าวก่อน จึงแสดงให้เห็นว่าลวดลายผ้าที่เป็นเอกลักษณ์เหล่านี้สามารถสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับกลุ่มชาวบ้านได้เป็นอย่างดี และยังถือเป็นความภาคภูมิใจของคนในพื้นที่ ซึ่งต่อไปก็จะส่งเสริมและรณรงค์ให้มีการสวมใส่เครื่องแต่งกายที่มาจากเอกลักษณ์ท้องถิ่นนี้อย่างต่อเนื่องในโอกาสต่างๆ
นายพิสันต์ เปิดเผยว่า สำหรับความเป็นมาของลวดลายผ้าเหล่านี้มาจากประวัติศาสตร์การมีอาณาจักรลุ่มแม่น้ำโขงที่เคยมีความเจริญรุ่งเรือง และเป็นจุดเริ่มต้นของกลุ่มชนที่เรียกว่า “ไทยวน” และต่อมาเรียกอาณาจักรนี้ว่า “เมืองเชียงแสน” โดยมีความเจริญรุ่งเรืองทั้งด้านศิลปวัตถุต่างๆ การถักทอต่างๆ ทำให้ทาง จ.เชียงราย ในปัจุบันได้นำเอาหนึ่งในลวดลายคือ “ลายเชียงแสนหงส์ดำ” มาออกแบบบนเสื้อผ้าและเครื่องแต่งกายประจำ จ.เชียงราย เพื่อสื่อถึงเอกลักษณ์และอัตลักษณ์ประจำจังหวัดเชียงรายด้วย
ทั้งนี้การกิจกรรมในครั้งนี้จึงเป็นการสร้างการรับรู้เกี่ยวกับผ้าลวดลายเชียงแสนหงส์ดำ ส่งเสริมทุนทางวัฒนธรรมเพื่อกระตุ้นและขับเคลื่อนเศรษฐกิจ อนุรักษ์ภูมิปัญญา การปักผ้าปัก การทอผ้า ให้คงอยู่สืบไป นอกจากนี้กิจกรรมยังจัดนิทรรศการลายพระราชทานสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ที่ทรงมีพระปณิธานในการอนุรักษ์ผ้าไทย ตามพระราชปณิธานของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ด้วย ทั้งนี้สัปดาห์ส่งเสริมผ้าไทยฯ จะจัด ณ ศูนย์การค้าเซ็นทรัล เชียงราย ตั้งแต่วันที่ 6-10 เม.ย.2566 นี้
